Mam dobry artykuł o obręczy barkowej. Znalazłam na stronie
www.fizjoklinika.com w Warszawie
Wydają się być kompetentnymi ludźmi.wybieram się tam ze swoim zapaleniem stożka rotatorów dam znać jakie będą moje odczucia.
Obręcz Barkowa - Program treningowy
Dolegliwości bólowe okolicy stawu ramiennego i obręczy barkowej są często spotykanym motywem konsultacji medycznej. Jednak o ile pojawienie się problemu nie związane jest z urazem, a dolegliwości są umiarkowane, zanim udamy się na badania specjalistyczne, można wypróbować uniwersalny program treningowy.
Większość dolegliwości w okolicy ramienia, pojawiających się bez wyraźnej przyczyny jest wynikiem zaburzeń czynnościowych kilku połączeń – stawu ramiennego, stawów obojczyka oraz połączenia łopatkowo-klatkowego. Wszystkie te elementy kontrolowane są przez grupę mięśni, których ich odpowiednia funkcja jest kluczowa dla prawidłowego działania całego kompleksu. Program ćwiczeń jest skierowany na poprawę ich sprawności oraz kontroli. Jest on podzielony na kilka etapów:
- kontrola i wzmocnienie mięśni posturalnych i obręczy barkowej
- kontrola i wzmocnienie mięśni stawu ramiennego
- kontrola cyklu łopatkowo ramiennego
Pierwszą grupą ćwiczeń są ćwiczenia utrzymywania prawidłowej pozycji ciała. Jest to niezwykle istotne, ze względu na wpływ ustawienia kręgosłupa na łopatkę. Jeśli przyjmiemy pozycję zgarbioną z wysunięciem łopatki do przodu (najczęściej spotykana pozycja ciągu dnia), to łopatka ustawia się tak, że prawidłowa funkcja stawu ramiennego jest utrudniona. Prostym testem możliwości stawu jest uniesienie z tej pozycji rąk do góry, bez cofnięcia łopatek. Widać, że ruchomość zdecydowanie się zmniejsza. Takie ustawienie może nie być bolesne początkowo, ale z czasem doprowadza do wielu przeciążeń struktur obudowujących staw ramienny. Zatem niezbędna staje się korekcja odcinka piersiowego, co ustawi nam automatycznie łopatkę. Żeby jednak stało się to łatwiejsze warto jest zacząć od pozycji głowy i odcinka szyjnego. Korekcja na tym poziomie automatycznie wprowadza nam lepsze ustawienie pozostałych, niżej znajdujących się części kręgosłupa. Praca zaczyna się więc nieco dalej niż sama dolegliwość, ale jest już na tym etapie niezwykle skuteczna. Bowiem już zmiana na poziomie kręgosłupa może przesunąć strefy ucisku podczas ruchu ramienia i zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Jak zaczynamy pracę posturalną? Od nauki prawidłowej postawy. Można to zrobić przed lustrem. Samodzielnie skorygować pozycję i utrzymać ją przez jakiś czas. Warto zauważyć, że pozycja skorygowana jest dla ćwiczącego najczęściej niekomfortowa. Jest to wynik zakodowania błędnego wzorca w układzie nerwowym. Po nauczeniu się przyjmowania prawidłowej pozycji przed lustrem, należy spróbować korekcji z zamkniętymi oczami. Jeśli to się uda można wprowadzić kolejny etap – utrwalenia i wzmocnienia odpowiednich grup mięśniowych z użyciem dodatkowych sprzętów do ćwiczeń. Podczas pracy nad siłą mięśniową należy zwrócić szczególną uwagę na mięśnie szyi, brzucha, oraz mięśnie kontrolujące ustawienie łopatki. Jeśli chodzi o dwie pierwsze grupy to wykonujemy trening najpierw statyczny (napięcia bez ruchu), a dopiero później dynamiczny. Równowaga między jednym typem ruchu, a drugim musi zostać zachowana. Obydwu czynności potrzebujemy podczas codziennej funkcji.
Oddzielnie ćwiczy się mięśnie obręczy barkowej, kontrolujące ruch łopatki. Najczęściej problemem pacjenta jest brak świadomości ruchu na tym poziomie. Ruch ten odbywa się automatycznie. Jednak jeśli pojawiają się dolegliwości bólowe trzeba zmienić sposób działania łopatki. Do tego potrzebujemy świadomej kontroli mięśni. Dlatego początkowo program zaczyna się od nauki ruchu samej łopatki w różnych pozycjach. Można je wykonać z podparciem ramienia, lub bez. Obie pozycje stwarzają nieco inne warunki do pracy i dlatego obie są wykorzystywane w programie. Kluczowe jest podczas treningu uzyskanie umiejętności cofania i obniżenia łopatki. Te kierunki są najtrudniejsze do wykonania przez ćwiczących, ze względu na to, że są przeciwieństwem tego co na co dzień wykonujemy. Ale stwarzają dużo lepsze warunki do pracy ramienia. Po osiągnięciu wyżej wymienionego celu, można przejść do wzmacniania mięśni w różnych pozycjach i typach pracy. Ze względu na wcześniejsze uzyskanie kontroli ruchu (praca podczas skracania mięśnia), możemy przejść do pracy statycznej (napięcie mięśniowe bez ruchu). W tej części zwraca się uwagę na prawidłowe ustawienie łopatki podczas ruchu innymi częściami ciała. Również wykorzystać można tu dwa typy ćwiczeń – z ramieniem wolnym i podpartym. Przy ramieniu wolnym ruch odbywa się na poziomie stawu ramiennego, łokcia, ręki przy nieruchomej, prawidłowo ustawionej łopatce. A w drugim przypadku to łopatka pozostaje nieruchoma w relacji do stawu ramiennego, a porusza się tułów. Można również na tym etapie wprowadzać różnego typu oscylacje w celu zmiennej stabilizacji mięśniowej łopatki. Najtrudniejszym i jednocześnie najważniejszym typem pracy dla mięśni jest praca ekscentryczna, czyli wydłużenie mięśnia podczas jego napięcia. Inaczej mówiąc hamowanie. Wbrew pozorom stanowi ona większość naszej aktywności. Jednocześnie jest najtrudniejsza. Dlatego wprowadzona jest jako końcowy etap treningowy.
Kolejną częścią treningu jest kontrola i wzmocnienie mięśni stawu ramiennego. Tutaj kolejność jest odwrotna niż w pozostałych częściach. Zaczynamy od wzmocnienia siły. Nie ma możliwości świadomej kontroli ustawienia głowy kości ramiennej względem panewki. Dlatego wcześniej musimy zadbać o odpowiednie ustawienie łopatki. Dodatkowo wspomagamy się pozycjami podpartymi, co wprowadzi automatyczne najlepsze ustawienie stawu do ćwiczeń. Nieprawidłowa funkcja mięśni stawu ramienno-łopatkowego jest częstą przyczyną powstawania dolegliwości bólowych. Dlatego potrzebujemy ćwiczeń i na tym poziomie. Trening wykonujemy początkowo bez obciążeń, żeby nauczyć się i kontrolować pozycję łopatki. Dopiero po tym zaczynamy przykładać opór (ekspandery, Theraband). W końcowej fazie stosujemy maksymalne obciążenia w 3 seriach według metodyki treningu siłowego (o ile nie ma przeciwwskazań krążeniowo-oddechowych; wtedy opór dopasowuje się względem wydolności). Ale to nie koniec. Istotne jest również zadbanie o funkcję statyczną i ekscentryczną mięśni (patrz wyżej). Obie zapobiegają przemieszczeniom kości ramiennej względem łopatki podczas ruchu. Kolejność wprowadzenia jest taka sama jak przy ćwiczeniach łopatki. Na końcu wprowadzamy ćwiczenia z ramieniem wolnym uwzględniając kolejne typy pracy w programie.
Jako ostatni etap treningu wprowadzamy kontrolę cyklu łopatkowo-ramiennego. Jest to kolejność włączania się ruchów poszczególnych elementów kostnych podczas funkcji kończyny górnej. Często w wyniku wad postawy, dolegliwości bólowych dochodzi do zaburzenia kontroli na tym poziomie. To też jest jedną z przyczyn powstawania, lub utrwalenia już istniejących dysfunkcji. Jest to najtrudniejszy etap ćwiczeń z punktu widzenia kontroli nerwowo-mięsniowej. Dla ćwiczącego jednak nie wiąże się zwykle ze wzmożonym wysiłkiem. Mimo to prawidłowe przeprowadzenie tej części treningu warunkuje minimalną częstotliwość nawrotów dolegliwości. Ćwiczenia wykonywane są tu wolną kończyną. Często podczas kontroli łopatki stosuje się lustro, lub przeciwną rękę ćwiczącego. Jeśli jest taka możliwość warto też nakleić w okolicy dolnego kąta łopatki tape (plaster elastyczny), który wprowadzi więcej informacji czuciowej do układu nerwowego ćwiczącego, zwiększając jego świadomość ruchów łopatki.
Jeśli podczas treningu zmniejszą się dolegliwości to znaczy, że program działa. Ból może zniknąć całkiem przed zakończeniem cyklu. Nie oznacza to jednak, że przyczyna problemu została wyeliminowana, tylko objaw. Dlatego zalecamy zawsze dokończenie całego programu.
Czasem zdarzają się sytuacje, że ćwiczenia nasilają dolegliwości. Są dwie przyczyny takiej sytuacji:
1. Być może dolegliwość jest na tyle zaawansowana, że proces leczenia trzeba wspomóc dodatkowym działaniem. Zalecamy wtedy wizytę u wykwalifikowanego terapeuty manualnego, który wspomoże swoimi działaniami terapię. W przypadkach bardzo dotkliwych zwykle niemożliwe jest wykonanie samodzielne ćwiczeń i taka sytuacja zwykle wymaga kontroli ortopedycznej, a często również zastosowania leków. Skrajne i zaniedbane przypadki mogą wymagać interwencji chirurgicznej. Dlatego nie należy zwlekać z podjęciem odpowiednich działań.
2. Ćwiczący nieprawidłowo wykonuje trening. Najlepszym wyjściem jest ćwiczenie pod kontrolą terapeuty. Dopiero po sprawdzeniu wykonania programu mamy pewność, że nie popełnimy błędów.