Krav Maga lub kravmaga (hebr. קרב מגע: dosłownie "walka w bliskim kontakcie") - izraelski system walki.

Izraelski system samoobrony i walki wręcz opracowany w latach 30. XX wieku w Czechosłowacji, przez Imi Lichtenfelda (ur. 1910 w Budapeszcie). System bazuje na podstawowych odruchach obronnych człowieka. Posiada różne pchnięcia i uderzenia na okolice gardła, oczu, kopnięcia w strefę krocza oraz w nogi. System cały czas ewoluuje na drodze licznych badań i doświadczeń użytkowników, ale także przejmując z innych systemów obronnych bądź sztuk walki najbardziej skuteczne rozwiązania.


Historia krav maga

Twórcą systemu był Imi Lichtenfeld, znany też jako Imi Or-Sadeh (urodzony w roku 1910 w Budapeszcie). Lata młodości spędził w Bratysławie (obecnie stolica Słowacji). Jako sportowiec debiutował w klubie "Herkules", założonym przez jego ojca. Uprawiał różne dyscypliny sportu: został mistrzem Słowacji w zapasach, boksie oraz gimnastyce, znał też jiu-jitsu (i podobno był znanym tancerzem). W latach 30. XX wieku stanął w obliczu realnego zagrożenia ze strony faszystowskich bojówek. Ze względu na swoje umiejętności stał się liderem młodych Żydów, którzy starali się przeciwstawić narastającej fali agresji. W czasach okupacji faszystowskiej zorganizował grupę samoobrony, która strzegła żydowskiej dzielnicy. Dzięki wielu walkom stoczonym z silnymi przeciwnikami, często uzbrojonymi w pałki i noże, zdobył doświadczenie umożliwiające po wielu latach na skonstruowanie własnej odmiany systemu walki wręcz. Oparł się na założeniu, że w walce z silniejszym, często lepiej wyszkolonym przeciwnikiem, głównym atutem jest skuteczność ataku.

W roku 1940, w obawie przed gestapo Imi Lichtenfeld uciekł do Palestyny.

Historia krav maga jest ściśle powiązana ze zmianami ustrojowymi Izraela i potrzebami izraelskich sił militarnych związanych z ochroną kraju w jednej z dwóch najbardziej zagrożonych stref na świecie. We wczesnych latach czterdziestych podziemne izraelskie organizacje wyzwoleńcze walczyły o niepodległość państwa Izrael. Do takich grup należała utworzona w 1919 roku organizacja Haganah (po hebrajsku "obrona").

14 maja 1941 Brytyjczycy uformowali pierwszą jednostkę Izraelskich Sił Specjalnych znaną jako Palmach (lub Pal'mach, skrót od plugot machatz="pluton uderzeniowy"). Jednostka ta ćwiczyła pod brytyjskim nadzorem i miała posiadać ok. 1000 bojowników, lecz Haganah przekroczyła to ograniczenie i wyćwiczyła ok. 3000 ludzi, aby uczynić z niej zalążek przyszłej armii Izraela. Trening komandosów z Palmach nosił nazwę kapap ("walka wręcz", skrót od krav panim l’panim="walka twarz w twarz"). Kapap nie był jednolitym systemem, lecz programem szkolenia obejmującym rygorystyczne ćwiczenia fizyczne, strzelanie, posługiwanie się materiałami wybuchowymi, radiokomunikację, umiejętność przetrwania w trudnych warunkach, pierwszą pomoc i znajomość języków wroga. Trening walki wręcz był kombinacją zachodnich systemów walki, takich jak boks, zapasy, walka nożem i pałką nauczane w brytyjskiej armii. Nie było wówczas specjalnego określenia na samą walkę wręcz.

W 1942 Imi został rekrutowany przez Isaaca Sadeha, oficera dowodzącego Haganah, gdzie doskonalił swoje umiejętności samoobrony. Dwa lata później zaczął trenować i uczyć kapap jednostki specjalne Haganah, Palmach i Palyam. Japońskie jiu-jitsu i judo były pierwszymi wschodnimi sztukami walki wprowadzonymi do IDF przez instruktorów kapap: Moni Aizika i Imi Lichtenfelda. Podczas tego okresu posiadanie broni palnej przez cywilów było nielegalne i w związku z tym ukrywano ją przed Brytyjczykami.

W 1948, gdy powstało Państwo Izrael i został utworzony IDF (Israeli Defence Forces, w języku hebrajskim Tzava Haganah Le'Yisrael), Imi został Naczelnym Instruktorem Rozwoju Fizycznego i Walki Wręcz w czymś określanym narodową szkołą walk (IDF School of Combat Fitness). Służył w IDF-ie przez około 20 lat, podczas których rozwijał i szlifował swoje wyjątkowe metody samoobronny i walki wręcz. Jego zadaniem było nadzorowanie, by oddziały wojskowe IDF-u były perfekcyjnie wyszkolone w walce wręcz.

W IDF, siły specjalne miały monopol na trening sztuk walki i w latach 70. XX wieku kapap stał się znany jako lochama zehira ("walka w małej skali"). Oprócz walki wręcz system obejmował rozmaite umiejętności bojowe. Jednakże, regularne siły Izraela, będącego w stanie wojny z sąsiedztwem arabskim lub innym z nieustępującymi atakami terrorystów, potrzebowały jakiegoś systemu walki wręcz. Dlatego też znani instruktorzy sił specjalnych: Dennis Hanover i Chaim Peer wraz z Lichtenfeldem położyli fundamenty pod to, co jest dzisiejszą krav maga.

Ze względu na swoją skuteczność system był początkowo używany na całym świecie przez służby mundurowe (wojsko, jednostki specjalne, policja). Po pewnym czasie został zaadaptowany do wersji cywilnej. W roku 1972 w Wingate Institute of Sport and Physical Education w Netanya odbył się pierwszy kurs cywilny dla instruktorów. W latach 70. i 80. XX wieku, walka wręcz została wprowadzona do cywilnego sektora przez Imiego Lichtenfelda. Powstały dwa ośrodki: w Tel Awiwie oraz w Natanja.

Przed wstąpieniem do sił specjalnych w IDF, rekruci muszą wpierw odsłużyć w jednostce macierzystej dwa lata). Jedynie po starannej ocenie i przejściu rygorystycznych testów mogą wstąpić do sił specjalnych (osiągnięcie cieszące się wielkim szacunkiem w społeczeństwie izraelskim, podobnie jak pilot myśliwca). Aby przygotować żołnierzy do tej służby, IDF utworzyło w latach 70. XX wieku system walki wręcz zwany krav maga. Z drugiej strony jednak, izraelskie siły specjalne nadal nazywają swoją odmianę technik walki kapap lub lochama zehira. Krav magę traktują jako sztukę dla początkujących.

Imi wraz ze swymi uczniami pracował nad kształtowaniem się krav maga jako kompletnego systemu. Wraz z odkrywaniem nowych problemów Lichtenfield z pomocą innych instruktorów szukał ciągłych rozwiązań i ulepszeń. Kluczem miała być prostota i efektywność - spośród wielu rozległych możliwości o podobnej i bardzo dużej skuteczności wybierano jedynie najprostsze rozwiązania. Na przykład, w latach 80. XX wieku francuski imigrant wyznania mojżeszowego André Zeitun wprowadził do szkolenia wojskowego boks tajski, przez co wpłynął na kopnięcia używane dziś w systemie. Podstawowe założenia krav maga Imi Lichtenfeld i Eyal Yanilov (jeden z kontynuatorów pracy Lichtenfelda po jego śmierci) ujęli w książce "Jak obronić się przed uzbrojonym napastnikiem".

W późnych latach 80. XX wieku krav maga zaczęto uczyć społeczeństwo izraelskie. Ponieważ niemal każdy w tym społeczeństwie służy w wojsku, większość miała do czynienia z rozmaitymi formami krav maga. Obecnie nauka krav maga jest obowiązkowa w izraelskich szkołach publicznych. Termin "krav maga" stał się tak popularny, że używano go równie swobodnie, jak w USA "karate" w odniesieniu do różnych azjatyckich sztuk walki. Pojawiły się również odmiany i style krav maga.

Imi Lichtelfeld zmarł 8 stycznia 1998 w wieku 88 lat.

Popularność krav maga sprawiła, że tym systemem zainteresowało się również Hollywood (np. Jennifer Lopez demonstruje go w swym filmie "Enough")


Charakterystyka systemu

Krav maga nie jest sportem. Ponieważ z założenia służy samoobronie, nie ma w niej współzawodnictwa, zaś trening służy wyłącznie zastosowaniom praktycznym w walce realnej.

Głównym celem walki jest pozbawienie napastnika zdolności do dalszej walki. Krav maga jest hybrydowym systemem, który zachęca adeptów do zdecydowanej postawy podczas konfliktu. Bronić się i atakować należy najkrótszą drogą i z pozycji, gdzie się jest, podejmując jak najmniejsze ryzyko. Krav maga to tzw. system walki, więc jest niemal całkowicie pozbawiony znanej z innych sztuk walki otoczki filozoficznej - jego główna myśl brzmi jednoznacznie: "Jeżeli Twoje życie lub zdrowie jest zagrożone, masz prawo do jego obrony, bez względu na środki". Podstawowym celem szkolenia jest nauczenie przewidywania sytuacji zagrożeń, ich unikania, przytomności umysłu i działania w stresie.

Krav maga opiera się na naturalnych odruchach człowieka. Oryginalną koncepcją krav maga było przyswoić wszystko użyteczne, biorąc najbardziej skuteczne techniki, które sprawdzałyby się podczas walki realnej, a potrzebowałyby jak najkrótszego treningu. Z tej przyczyny w krav maga nie odnajdziemy kopnięć obrotowych ani innych spektakularnych elementów charakterystycznych dla niektórych wschodnich sztuk walki. Wszystkie techniki są nastawione na maksymalną skuteczność przy minimum wykonanych ruchów.

Krav magę często uważa się za system brutalny, składający się głównie z "ciosów poniżej pasa". Zawiera twarde uderzenia rękami i łokciami, uderzenia kolanami rodem z boksu tajskiego, niskie kopnięcia przechodzące przez cel, chwyty, obronę przed nożem i bronią palną. Ciosy zadaje się przy użyciu każdych dostępnych narzędzi, przez które rozumie się nie tylko części ciała, takie jak: głowa, łokcie, pięści, dłonie, palce, kolana i stopy, ale także przedmioty codziennego użytku, począwszy od damskiej torebki, poprzez komplet kluczy, a na śmietniku czy kiju bejsbolowym skończywszy. Cele ataku stanowią czułe punkty ciała ludzkiego: oczy, gardło, obojczyki, mostek, nerki, wolne żebra, splot słoneczny, krocze, kolana, staw skokowy.

Należy pamiętać, że jak każda aktywność fizyczna, nauka oraz prawidłowe wykorzystanie systemu wymaga odpowiedniego przygotowania fizycznego. Można zdementować pogłoski o niesamowitej skuteczności w walce adeptów krav maga. Nie są oni równorzędnym przeciwnikiem dla silniejszych i bardziej wysportowanych osób trenujących inne systemy lub sporty walki. Szczególnie dotyczy to wersji cywilnej, w której kładzie się mały nacisk na sprawność fizyczną. Krav maga sama w sobie nie uczy "niezwykle efektownych technik". Celem treningu jest natomiast kształtowanie pewności siebie i przytomności umysłu w stanach zagrożenia.

Odmiana militarna krav maga wykorzystuje broń jako element wyposażenia, podczas gdy cywilna zakłada wykorzystanie noża lub pałki jedynie po odebraniu ich przeciwnikowi. Odmiany militarnej naucza się wyłącznie wśród tzw. służb mundurowych (w szczególności w wojsku i policji). Przy jej opracowywaniu kierowano się spostrzeżeniem, że klasyczne sztuki walki były przeznaczone do walki przeciwko innej broni niż dzisiaj stosowana. Dlatego opracowano nowe, jedyne w swoim rodzaju techniki obrony przed taką bronią jak pistolety, karabiny czy granaty ręczne.

Krav maga stosuje gradację obrony w zależności od intensywności ataku i sytuacji broniącego się, czemu służą cztery zasady:

* I zasada: Unikaj miejsc i sytuacji niebezpiecznych.
* II zasada: Jeżeli znajdziesz się w niebezpiecznym miejscu lub sytuacji, to oddal się z tego miejsca jak najszybciej.
* III zasada: Jeżeli znajdziesz się w niebezpiecznym miejscu lub sytuacji i nie możesz się z niej oddalić, to walcz używając wszelkich dostępnych przedmiotów, które mogą Ci pomóc.
* IV zasada: Jeżeli znalazłeś się w niebezpiecznym miejscu lub sytuacji, nie możesz się oddalić i w zasięgu nie ma żadnych przedmiotów, które można by było w walce wykorzystać, to walcz w sposób maksymalny, nie stawiając sobie żadnych ograniczeń.

Odpowiednio do sytuacji, do potrzeb, do stopnia zagrożenia, zaleca też się próbować zniechęcić przeciwnika słowami.


Trening krav maga

Trening ma mieć praktyczne zastosowanie w sytuacjach codziennych. Nie ma ćwiczeń kata ani szczególnych sekwencji ruchów, które trzeba naśladować. Adepci używają podstawowych ruchów w połączeniu z jakimikolwiek innymi ruchami, aby obronić się przed atakiem. Kładzie się nacisk na szybkość, wytrzymałość, siłę, odpowiedniość obrony do ataku, koordynację ruchów, lecz najważniejsza jest technika.

Treningi prowadzone są różnie, w zależności od instruktora i organizacji do której należy, ale można podzielić je na główne etapy:

* Rozgrzewka. Jej intensywność zależy od ogólnej sprawności grupy.
* Prezentacja technik.
* Utrwalanie technik poprzez ćwiczenia w parach bądź grupach.
* Ćwiczenia ogólnorozwojowe.

Dodatkowo, w zależności od stopnia zaawansowania uczniów, wprowadzane są inne elementy, np. walki sparingowe. W IKMA (Israeli Krav Maga Association) kładzie się nacisk na obecność sparingów w programie treningowym już od pierwszych zajęć.

Cechą odróżniającą treningi Krav Magi od Sztuk Walki jest przede wszystkim obecność treningów zadaniowych lub sytuacyjnych. Kładą one nacisk na wykorzystanie poznanych technik w określonych sytuacjach mających miejsce w rzeczywistości, przy zastosowaniu maksymalnego możliwego zbliżenia warunków treningu do rzeczywistości.

Przykładowy trening sytuacyjny/zadaniowy: Student KM ma zadanie przejść z punktu A do punktu B. W wykonaniu tego zadania starają się mu przeszkodzić pozostali trenujący, atakując go z zaskoczenia, w tym także z użyciem atrap broni białej i palnej. Ćwiczenie zazwyczaj odbywa się w wieczorem w parku, na boisku, na klatce schodowej lub na obszarze dużego budynku w którym odbywają się treningi. Celem tego ćwiczenia jest wypracowanie w studentach nawyku ciągłej kontroli otoczenia w poszukiwaniu potencjalnego zagrożenia, oraz umiejętność szybkiego doboru technik obronnych w zależności od warunków ataku (np. nie wykonywanie kopnięć okrężnych w przypadku walki na schodach, co mogłoby się skończyć utratą równowagi i upadkiem).

Ponadto w metodyce treningowej uwzględnia się przeprowadzany co pewien czas trening z użyciem codziennego ubioru trenujących. Ten rodzaj treningu ma za zadanie pokazać różnicę między skutecznością, a często także i możliwością wykonania danej techniki w luźnym stroju gimnastycznym (dres), a wykonaniem danej techniki np. w garniturze lub obcisłych spodniach.


Stopnie szkoleniowe w systemie krav maga

W początkowym okresie istnienia systemu jego twórca nie używał podczas treningu pasów, znanych ze wschodnich sztuk walki, gdyż uważał system za militarny. Jednak poszukując uznania wśród innych systemów walki, stworzył system pasów oparty na judo (biały - żółty - pomarańczowy - zielony - niebieski - brązowy - czarny). Czarny pas otrzymuje się po 8-10 latach praktyki. System był podzielony na oceny, dość ułatwiające organizację. Lichtenfeld zaczął także trenować w judodze.

W latach 90. XX wieku Imim targały obawy, czy system pasów powinien znajdować się w krav maga oraz czy ich używanie miało realistyczne i praktyczne znaczenia. W rezultacie po jego śmierci, system ocen został zachowany w każdej z federacji-córek, jakkolwiek część z nich nadal używa pasów podczas treningu, a część z nich zupełnie zrezygnowała. System pasów został w nich zastąpiony systemem poziomów: adept - absolwent - ekspert. Niekiedy kolory pasów traktuje się jedynie jako formalne oznaczenie stopnia na certyfikacie, lecz nie nosi się ich na treningu. Ubiór treningowy składa się zwykle z czarnych spodni i czarnych (w IKMA) lub białych (w IKMF) koszulek z krótkimi rękawkami (ang. t-shirt) .


Wersje krav maga

"Krav maga" to ogólne pojęcie. W słownikach wydanych w Izraelu napisane jest, że krav maga to system walki wręcz: maga znaczy "bliski", "z bliska" lub "(na) dotyk", krav znaczy "walka". Są 2 wersje krav maga: cywilna oraz wojskowa. Różni je przede wszystkim zakres technik ćwiczonych oraz niejako cel: w wersji cywilnej priorytetem jest obrona przed zagrożeniem, w wersji wojskowej celem jest także zabicie przeciwnika.

Niektórzy z autentycznych instruktorów krav maga, jak Dennis Hanover, pod wpływem ludzi głoszących że znają "prawdziwą wersję nauczaną w elitarnych jednostkach" i na skutek komercjalizacji tego systemu, przestali używać terminu "krav maga". W przeszłości wielu instruktorów określało się jako instruktorzy krav maga, lecz teraz określają się madrich le'chima ("instruktorzy walki").

Izraelska Akademia Policji używa na określenie taktyki obronnej terminu hagana atsmit co oznacza samoobronę. Policja dąży raczej do przyswojenia technik samoobrony w celu aresztowania i kontroli, niż do zabicia przeciwnika.

Hanover nazwał swoją sztukę hisardut ("przetrwanie") i pod tą nazwą naucza jej w siłach specjalnych. Dennis Hanover uczył również cywilów, wraz z synami Guyem i Yaronem. Wszyscy trzej są instruktorami w prestiżowej Israeli Military Counterterrorist School (Lochama Be'Terror).

Wiele elitarnych jednostek wojskowych nadal lojalnie nazywa walkę wręcz kapap. Jednostki antyterrorystyczne, które używały terminu lochama zeira, oznaczającego "walkę w małej skali", obecnie używają terminu lotar, czyli "antyterroryzm" (od nazwy szkoły antyterrorystów Lochama Be'Terror). Wszyscy instruktorzy kapap/lotar są instruktorami krav maga w wojsku, lecz nie wszyscy instruktorzy krav maga są instruktorami kapap/lotar. Terminu kapap/lotar używa Chaim Peer. Kapap/lotar obejmuje podstawowe umiejętności walki z krav maga, lecz idzie krok dalej w technikach unieszkodliwiania terrorystów, zgłębionej wiedzy o wrażliwych punktach ciała, i całkiem nowej koncepcji, znanej pod angielską nazwą boil pressure training - trening radzenia sobie ze stresem podczas walki.

Ran Cohen, dawny instruktor służb specjalnych w Izraelu używa terminu operational krav maga. Inny znany instruktor, Eli Avikazar stosuje nazwę krav magen. Moni Aizik używa edge combat. Miki Erez, Niel Farber i Moti Horenstein używają kavana and hisardut survival.


Organizacje krav maga

Imi wraz z najstarszymi instruktorami założył Israeli Krav Maga Association (IKMA) w 1978 i został Grandmasterem systemu. Imi na swojego następcę i sukcesora systemu Israeli Krav Maga wybrał Haima Gidona, który po śmierci Imi`ego - zgodnie z jego wolą, został nominowany przez członków oraz instruktorów na Prezydenta Izraelskiego Stowarzyszenia Krav Magi (IKMA) i został „Grandmasterem” systemu Israeli Krav Maga.

Jedyną wysoko szanowaną izraelską instytucją jest Wingate Institute. Ponieważ wielu instruktorów utrzymywało, że uczy krav maga, weterani instruktorzy czuli potrzebę uregulowania, co jest a co nie jest czystym krav maga (przyczyną zakładania nowych organizacji były zapewne również kwestie finansowe). Powstało więc kilka innych organizacji: Krav Maga Federation, Krav Maga Union, Krav Magen (prowadzona przez sławnego instruktora Eli Avikzara), European Krav Maga Federation (Richarda Douieb), American Krav Maga Association (Darren Lewin), International Krav Maga Federation (Eyal Yanilov) (IKMF), World Krav Maga Federation (Thierry Viatour) oraz wiele innych. Ciekawostką jest fakt, że na swoich stronach wymieniają swoich liderów jako jedynych uczniów Imiego Lichtenfielda, którzy okazali się godnymi rozpowszechniać krav magę na świat. Głosiły one posiadanie jedynych praw do systemu krav maga (np. nadawanie licencji instruktorskich), lecz przegrały swoje sprawy przed sądami, zatem sprawę skierowały do izraelskiego Sądu Najwyższego. Większość tych organizacji ma w Polsce swoje przedstawicielstwa.

Ponieważ w USA nazwa Krav Maga jest objęta znakiem towarowym (ang. trade mark), powstała organizacja Dennis Hisardut prowadzona przez Alona Stivi, o nazwie również objętej znakiem towarowym. Alon Stivi uczy swojej sztuki w oparciu o ciężko zdobyte doświadczenie. Jako izraelski spadochroniarz, Stivi walczył w wojnie Izraela z Libanem (1982). Jest także ekspertem w ochronie biznesu i działań antyterrorystycznych, wypowiada się często w czasopismach i wywiadach telewizyjnych. Dennis Hisardut of America, usankcjonowana przez samego Dennisa Hannovera, ma znacznie mniejszy zasięg niż Krav Maga, lecz jakość szkolenia jest równie dobra.


Krav maga w Polsce

W Polsce krav maga pojawiła się w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Do pionierów systemu należy zaliczyć Tomasza Adamczyka oraz Szymona Niciskiego założycieli Instytutu Krav Maga Polska, zrzeszonego w IKMF. W trakcie cyklicznych szkoleń w 1. Pułku Specjalnym w Lublińcu, instruktorem IKMP zostaje ppor. lek. Krzysztof Sawicki (obecnie w randze kapitana). Oprócz K. Sawickiego w Poznaniu tytuł instruktorski uzyskują kpt. Włodzimierz Kopeć i mjr Piotr Tarnawski (oficerowie odpowiedzialni za wychowanie fizyczne w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu), którzy w 1997 roku opuszczają Instytut i zakładają Stowarzyszenie Krav Maga Polska. W tym samym roku Grzegorz Adamczyk zakłada filię Krav Maga WorldWide Polska. W 2005 roku po wielu latach intensywnych szkoleń podczas wyjazdów do Izraela, Krzysztof Sawicki uzyskuje czarny pas Israeli Krav Maga z rąk Haima Gidona i zakłada Centrum Szkolenia Krav Maga (będące filią IKMA) opuszczając tym samym Instytut Krav Maga Polska.

by wikipedia.org