Aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach (BCAA) teoretycznie mogą blokować przechodzenie wolnego tryptofanu do mózgu. Prowadzi to do zmniejszenia wytwarzania serotoniny - neuroprzekaźnika, który jak się przypuszcza może być częściowo odpowiedzialny za rozwój zmęczenia podczas długotrwałych wytrzymałościowych wysiłków o charakterze tlenowym.
Aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach w formie suplementów są dostępne w tabletkach lub w sproszkowanej formie, często wraz z innymi aminokwasami. Zawierają je również napoje przeznaczone dla sportowców. W badaniach nad suplementacją rozgałęzionych aminokwasów stosowano tabletki zawierające od 5 do 20 g tych aminokwasów na dzień, lub płynne roztwory zawierające około 1 do 7 g BCAA na litr.
Aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach były badane przede wszystkim pod kątem zapobiegania zmęczeniu i poprawy zdolności wysiłkowej w długotrwałych wysiłkach wytrzymałościowych, takich jak biegi długodystansowe, kolarstwo, a także w meczach tenisowych lub piłki nożnej.
Zmęczenie psychiczne podczas wysiłku odnosi się do ubocznych skutków w ośrodkowym układzie nerwowym, przede wszystkim w mózgu i często jest ono określane jako zmęczenie ośrodkowe. Eric Newsholme, biochemik z Uniwersytetu w Oxfordzie sugerował, że niskie poziomy BCAA w połączeniu z wysokim poziomem wolnego tryptofanu (F-tryp) we krwi mogą powodować zmęczenie ośrodkowe.
F-tryptofan jest potrzebny do syntezy mózgowego neurotransmitera serotoniny, która może tłumić ośrodkowy układ nerwowy i wywoływać objawy senności oraz zmęczenia. Zazwyczaj ilość F- tryptofanu przekształcanego w mózgu w serotoninę jest ograniczona z dwóch powodów. Po pierwsze, wysoki poziom BCAA we krwi blokuje przechodzenie F-tryptofanu do mózgu, po drugie, tryptofan jest połączony z białkiem krwi albuminą, a więc nie jest wolny. Podczas końcowego okresu długotrwałych tlenowych wysiłków wytrzymałościowych F-tryptofan zawarty we krwi może łatwiej przedostawać się do mózgu z dwóch przyczyn. Pierwsza, polega na tym, że tak jak poziom glikogenu mięśniowego obniża się podczas wysiłku, także poziom BCAA we krwi może się obniżyć, ponieważ aminokwasy kompensują zmniejszenie produkcji energii z glikogenu. Drugą przyczyną jest podniesienie poziomu wolnych kwasów tłuszczowych (FFA), które w połączeniu z albuminami są transportowane we krwi, co prowadzi do obniżenia się ilości albumin dostępnych dla połączeń z tryptofanem. Wysoki stosunek F-tryptofanu do BCAA może ułatwiać wejście tryptofanu do mózgu wzmagając produkcję serotoniny i powodując zmęczenie. J. Mark Davis badał przyczyny i skutki zmęczenia ośrodkowego i w najnowszej pracy zawarł dowody na poparcie tej teorii.
Teoretycznie, suplementacja BCAA mogłaby zapewnić bardziej optymalny stosunek F-tryptofanu do BCAA i zapobiec szybkiemu przechodzeniu F-tryptofanu do mózgu, i w ten sposób opóźnić rozwój zmęczenia ośrodkowego.
Chociaż teoria na temat skuteczności suplementacji BCAA w zapobieganiu zmęczenia ośrodkowego wygląda obiecująco, to spostrzeżenia badawcze nie są przekonujące.
W porównaniu z placebo, intensywna suplementacja BCAA przed i w trakcie wysiłku wykazała poprawę wydolności psychicznej po grze w piłkę nożną, jak i po 30-kilometrowym biegu oraz lepszy czas jazdy na rowerze aż do wyczerpania w środowisku o wysokiej temperaturze otoczenia. W badaniach przeprowadzonych u 193 maratończyków, suplementacja BCAA nie poprawiła ich zdolności wysiłkowej. Biegacze zostali podzieleni na grupę biegających wolniej (3:05-3:30 godziny:minuty) i grup szybszych (< 3:05). Wolniejsi biegacze, którzy otrzymywali BCCA biegli szybciej niż biegacze wolniejsi niestosujący BCAA. Sugerowano, że biegacze ci mogą wykorzystać wcześniej swój glikogen mięśniowy, co spowoduje szybsze obniżenie sil poziomu BCAA we krwi, a więc mogliby oni odnieść korzyść z suplementacji tymi aminokwasami.
Niektórzy badacze twierdzą, że przewlekła suplementacja BCAA może poprawić zdolność wysiłkową. W dobrze przeprowadzonych badaniach z zastosowaniem podwójnie ślepej próby, placebo i wzajemną zamianą suplementacji, badacze z Uniwersytetu w Wirginii stwierdzili, że dobrze wytrenowani kolarze poprawili swój czas średnio o około 6 min w 40-kilometrowym teście rowerowym, który wykonywali po 2-tygodniowej suplementacji, podczas gdy poprawa po placebo wynosiła zaledwie 1,4 min.
Z drugiej strony jednak, kiedy porównywano placebo z ostrą suplementacją BCAA przed wysiłkiem i po jego zakończeniu, nie stwierdzono poprawy zdolności wysiłkowej w kolarskim teście do wyczerpania, nawet wtedy kiedy zapasy glikogenu mięśniowego u kolarzy były wyczerpane. Gdy w innych badaniach porównano podawanie glukozy z suplementacją BCAA, stosunek F-tryptofan do BCAA obniżył się, ale nie poprawiła się zdolność wysiłkowa ani nie wystąpiły żadne oznaki zmniejszenia zmęczenia ośrodkowego. Także w cytowanych powyżej badaniach przeprowadzonych w Wirginii, dwudniowa suplementacja nie wywołała znaczących skutków w 40-kilometrowym teście kolarskim.
Przewlekła suplementacja BCAA wraz z innymi aminokwasami i składnikami żywieniowymi nie wykazała znaczącej poprawy w długotrwałych tlenowych wysiłkach wytrzymałościowych wykonywanych na poziomie 65% VO2max, ani skrócenia całkowitego czasu pokonania triatlonu w zawodach w rodzaju "pół-Ironman".
Aby ustalić, czy napoje przeznaczone dla sportowców, które zawierają BCAA przynoszą korzyści, mieszano rozgałęzione aminokwasy z roztworem węglowodanów. Zazwyczaj w protokole badawczym uwzględniano zastosowanie placebo, roztworu węglowodanów i roztworu węglowodanów z BCAA; w serii doświadczalnej stosowano roztwór tylko z BCAA. W wielu pracach stwierdzono wpływ tych roztworów na długotrwałe wysiłki typu aerobowego, trwające powyżej 4 godzin, a tylko w jednej zanotowano korzyści z suplementacji BCAA, jakie odnieśli zawodnicy startujący w 40-kilometrowym wyścigu rowerowym. Chociaż zarówno sam roztwór węglowodanów, jak i roztwór z BCAA poprawiały zdolność wysiłkową w porównaniu z placebo, nie było znaczącej różnicy między nimi. Suplementacja węglowodanów może dostarczyć odpowiednią ilość energii, zmniejszyć użycie BCAA oraz FFA, i w ten sposób zapobiec podwyższeniu stosunku F-tryptofanu do BCAA, opóźniając wystąpienie zmęczenia.
BCAA są stosunkowo bezpiecznymi suplementami. Zawierają one składniki, które znajdują się w białku. Niektórzy dietetycy sportowi twierdzą, że doustna suplementacja BCAA w nadmiernej ilości może hamować wchłanianie innych aminokwasów przez organizm. Ponadto, wysokie dawki BCAA mogą powodować dolegliwości żołądkowo-jelitowe, ponieważ mogą one zatrzymywać wodę w przewodzie pokarmowym. Stosowanie ich w roztworze 7 g na litr wody wydaje się jednak dawką całkowicie bezpieczną.
Zalecenia: Węglowodany są podstawowym źródłem energii w długotrwałych tlenowych wysiłkach wytrzymałościowych. Sportowcy zwiększają zasoby węglowodanów przed zawodami i piją napoje węglowodanowe w czasie zawodów. Dodawanie BCAA do roztworów nie wydaje się przynosić żadnych dodatkowych korzyści, ale też nie wpływa negatywnie na długotrwałe wysiłki wytrzymałościowe.
Tylko w kilku doniesieniach naukowych sugeruje się, że przewlekła suplementacja BCAA może być korzystna dla zdolności wysiłkowej sportowca. Według jednej z teorii BCAA mogą obniżać tempo rozpadu białek podczas treningu, prawdopodobnie przyczyniając się do bardziej racjonalnego treningu, ale również w tym względzie suplementacja węglowodanów może okazać się skuteczna. Odpowiednia podaż białka w diecie jest także istotna.
Węglowodany są zalecanym źródłem energii dla zawodników dyscyplin wytrzymałościowych. Jeżeli ilość węglowodanów w pożywieniu jest niewystarczająca, to suplementacja BCAA może być pomocna. Być może w przyszłości badania dostarczą potwierdzenia ergogenicznego działania suplementacji BCAA.
Przykładowe dawkowanie (dla kulturysty o wadze):
60kg - 75k 12 gram
75 kg - 90 kg 18 gram
90 kg - 105 kg 24 gramy
105 kg - 120 kg 30 gram
BCAA należy stosować w dawkach podzielonych 3 razy dziennie najlepiej ok. 30 min przed posiłkiem, przed oraz bezpośrednio po treningu. Popić ok. 200 - 300 ml płynu.
źródło: bigpaker.net
.
